Het is mooi om een overtuiging te hebben. Dat geeft mentale houvast in tijden van onrust en verwarring. Die overtuiging is de mens zo dierbaar dat hij ook aan te merken is als een vriend. En een goede vriendschap zet je niet zomaar aan de kant.

Lachen is gezond, zo wordt gezegd. En dat klopt. Lachen verhoogt niet alleen de algehele lichamelijke en geestelijke weerstand, maar maakt ook de meest pijnlijke levensomstandigheden net een beetje gemakkelijker te dragen, oftewel: lachen relativeert. Dat is ook de reden dat op mijn spreekuur heel wat wordt afgelachen.

Het strakke onderscheid tussen man en vrouw is ouderwets. Zo heb ik begrepen. Daarom deze aangepaste verwoording: wie in het spectrum van het vrouwelijke zit, zal meer weten dan vergeten terwijl degene die meer in het mannelijk spectrum zit meer zal vergeten dan die persoon zelf weet.

Als geen ander kan de mens zich verplaatsen in zijn medemens; en daardoor betrokkenheid tonen voor wat die ander meemaakt. En dat is fantastisch. Maar sommige mensen zijn zo empathisch dat er sprake is van empathitis: het overdreven lijden aan wat eigenlijk het lijden van een ander is.

Een bekend spreekwoord luidt: ‘gezelligheid kent geen tijd’. En wie deze zegswijze gebruikt, zal meteen veel instemming oogsten. Maar het is een verraderlijke uitdrukking, al was het alleen maar omdat er ook een zekere dwang vanuit gaat. Immers, wie vroegtijdig vertrekt, zal als een spelbreker worden gezien.

Het is een modewoord, maar daarom niet minder onbelangrijk. Ik heb het over ‘stress’; en de enorme lichamelijke en geestelijke schade die het kan veroorzaken, zoals het verzwakken van het immuunsysteem en het veroorzaken van vermoeidheid en, op termijn, slepende depressies.

Voor een gesprek is elf minuten natuurlijk niet echt lang. Maar dat maakt het juist zo krachtig. Ik heb het over een kortstondige ontmoeting met een wildvreemd persoon die je ergens op een willekeurige plek spontaan aanspreekt. Eenmaal daags en er gaat een wereld voor je open.

Het verschil is groot. Zeker als het gaat om liefdesrelaties. Zo kun je iemand wel leuk vinden, maar niet meer dan dat. Ook kun je wel van iemand houden zonder dat je die persoon nou echt leuk vindt. In het Engels zijn daar de passende woorden voor: ‘love’ en ‘like’.

Vrijwel iedereen maakt het een keer mee: dat je ineens volledig wordt genegeerd door iemand waarmee je eigenlijk goed contact had. Tenminste, dat dacht je. Want iets moet zijn voorgevallen waardoor de ander jou niet meer de moeite waard vindt. De moderne term van dit fenomeen is ‘ghosting’, een zeer effectieve manier om een relatie te beëindigen, maar niet zonder de nodige gevolgen.

Er zijn twee soorten mensen: leiders en volgers. Heel zwart-wit gesteld natuurlijk. En beide type mensen zijn nodig om iets gedaan te krijgen: de leiders met visie en ambitie, de volgers met ijver en toewijding. Maar in dit tijdsgewricht komen de volgers in opstand; en worden de leiders met vervroegd pensioen gestuurd.