De moeite waard
Op mijn spreekuur komen regelmatig mensen met een gebrek aan zelfvertrouwen, of zoals men het tegenwoordig noemt: een negatief zelfbeeld. Mijn eerste reactie is vaak: ‘Wat naar dat u wordt verwaarloosd, gepest of genegeerd.’ Dan volgt de vraag: ‘Wie is de grootste boosdoener? Een collega, partner, familielid?’ Meestal antwoordt de patiënt verrast: ‘Hoe weet u dat? Mijn partner negeert me al een tijd.’ Maar direct daarna komt dan: ‘Toch gaat het me er vooral om dat ik me zó afhankelijk voel van zijn aandacht.’ Mijn antwoord luidt dan: ‘Dat kan helaas niet anders, want niemand is iemand zonder de ander.’
Veel mensen willen zich waardevol voelen zonder afhankelijk te zijn van anderen. Een wens die ik ooit besprak met mijn mentor Frank Farrelly, die daarop lachend het volgende versje citeerde:
‘I love myself, I think I’m grand, I love to sit and hold my hand. One day I will marry me, and somehow... start a family’. (‘ik hou van mijzelf, ik vind mezelf grandioos, ik geniet ervan om hand in hand met mezelf te zitten en er komt een dag dat ik met mezelf trouw, en op één of andere manier... een gezin begin’). Een grappige parodie, maar de kern is serieus: de ander is cruciaal voor ons zelfbeeld.
De vraag ‘Ben ik de moeite waard?’ betekent eigenlijk: ‘Ben ik het waard dat iemand moeite voor mij doet?’ Als uw omgeving weinig of geen moeite voor u doet, daalt uw gevoel van eigenwaarde. Andersom: als u merkt dat anderen wél wat voor u over hebben, stijgt uw zelfvertrouwen. Maar als werkelijk niemand moeite voor u doet, wordt het zwaar om emotioneel overeind te blijven.
Dan is de pijnlijke vraag: waarom vindt niemand u moeite waard? Het antwoord is vaak confronterend: als anderen geen moeite voor u hoeven te doen, bent u dat voor hen ook niet.
Dat betekent niet dat u deze afhankelijkheid breed moet uitmeten. Wilt u dat mensen moeite voor u doen, dan moet u hen daartoe de kans geven. Bied dus iets waardevols aan, maar niet op een manier dat u zichzelf weggeeft. Laat zien wat u te bieden heeft, zonder dat het voor het grijpen ligt.